Tổng quan
Táo bón ở trẻ em là một vấn đề thường gặp. Trẻ bị táo bón sẽ đi tiêu ít hoặc phân cứng, khô.
Nguyên nhân phổ biến bao gồm việc tập đi vệ sinh sớm và thay đổi chế độ ăn uống. May mắn thay, hầu hết các trường hợp táo bón ở trẻ em chỉ là tạm thời.
Khuyến khích con bạn thực hiện những thay đổi đơn giản trong chế độ ăn uống chẳng hạn như ăn nhiều trái cây và rau quả giàu chất xơ và uống nhiều nước hơn có thể giúp giảm táo bón. Một số trường hợp phải dùng thuốc điều trị.
Triệu chứng
Các dấu hiệu và triệu chứng của táo bón ở trẻ em có thể bao gồm:
- Ít hơn ba lần đi tiêu một tuần.
- Đi ngoài phân cứng, khô và khó đi.
- Đau khi đi đại tiện.
- Đau dạ dày.
- Dấu vết phân lỏng hoặc sền sệt trong quần lót của trẻ — dấu hiệu cho thấy phân bị ứ đọng trong trực tràng.
- Máu trên bề mặt phân cứng.
Nếu con bạn sợ rằng đi đại tiện sẽ đau, bé có thể cố gắng tránh đi. Bạn có thể thấy con bạn bắt chéo chân, siết chặt mông, vặn vẹo cơ thể hoặc nhăn mặt khi cố gắng giữ phân.
Khi nào nên đi khám bác sĩ
Táo bón ở trẻ em thường không nghiêm trọng. Tuy nhiên, táo bón mãn tính có thể dẫn đến biến chứng hoặc báo hiệu một tình trạng bệnh tiềm ẩn. Đưa trẻ đi khám bác sĩ nếu táo bón kéo dài hơn hai tuần hoặc kèm theo:
- Sốt.
- Không ăn.
- Có máu trong phân.
- Sưng bụng.
- Giảm cân.
- Đau khi đi đại tiện.
- Một phần ruột thoát ra khỏi hậu môn (sa trực tràng).
Nguyên nhân
Táo bón thường xảy ra khi phân di chuyển quá chậm qua đường tiêu hóa, khiến phân trở nên cứng và khô.
Nhiều yếu tố có thể gây ra tình trạng táo bón ở trẻ em, bao gồm:
· Nhịn đi đại tiện: Con bạn có thể lờ đi cơn buồn đi đại tiện vì sợ đi vệ sinh hoặc không muốn nghỉ chơi. Một số trẻ nhịn đi đại tiện khi xa nhà vì không thoải mái khi sử dụng nhà vệ sinh công cộng.
· Đau khi đi tiêu: Đau do phân to, cứng có thể dẫn đến nhịn đi tiêu.
· Các vấn đề về huấn luyện đi vệ sinh: Nếu huấn luyện đi vệ sinh quá sớm, trẻ có thể phản kháng và nhịn đi vệ sinh.
· Thay đổi chế độ ăn: Không đủ chất xơ hoặc chất lỏng trong chế độ ăn của trẻ.
· Thay đổi thói quen: Ví dụ như đi du lịch, thời tiết nóng, hoặc căng thẳng.
· Thuốc: Một số thuốc chống trầm cảm và nhiều loại thuốc khác có thể gây táo bón.
· Dị ứng sữa bò: Dị ứng với sữa bò hoặc tiêu thụ quá nhiều sản phẩm từ sữa.
· Tiền sử gia đình: Táo bón có thể liên quan đến yếu tố di truyền.
· Tình trạng bệnh lý: Dị tật giải phẫu hoặc các vấn đề về hệ thống tiêu hóa.
Các yếu tố nguy cơ
Táo bón ở trẻ em có nhiều khả năng ảnh hưởng đến những trẻ:
- Ít vận động.
- Không ăn đủ chất xơ.
- Không uống đủ chất lỏng.
- Dùng một số loại thuốc.
- Có tình trạng bệnh lý ảnh hưởng đến hậu môn hoặc trực tràng.
- Có rối loạn thần kinh.
Biến chứng
Mặc dù táo bón ở trẻ em có thể gây khó chịu, nhưng thường không nghiêm trọng. Tuy nhiên, nếu táo bón trở thành mãn tính, các biến chứng có thể bao gồm:
- Nứt hậu môn.
- Sa trực tràng.
- Giữ phân, gây đại tiện không tự chủ.
Phòng ngừa
Để giúp ngăn ngừa táo bón ở trẻ em:
- Cho trẻ ăn thực phẩm giàu chất xơ: Trái cây, rau, đậu, ngũ cốc nguyên hạt.
- Khuyến khích trẻ uống nhiều nước: Nước lọc là tốt nhất.
- Thúc đẩy hoạt động thể chất: Giúp kích thích chức năng ruột.
- Tạo thói quen đi vệ sinh: Đặc biệt là sau bữa ăn.
- Nhắc nhở trẻ không nhịn đi vệ sinh.
